Maus: Hayatta Kalanın Öyküsü (The Complete Maus #1-2)

Art Spiegelman

Sayfa Sayısı: 296

Çevirmen: Ali Cevat Akkoyunlu

İletişim Yayınları

2. Baskı, 2015, İstanbul

Okuduğum ilk grafik roman ve gerçekten epey etkilendiğim kitaplardan bir tanesi. Kitabın yazarı ve çizeri olan Art Spiegelman babası Vladek’in 2. Dünya Savaşı yılları arasında bir Yahudi olarak yaşadığı korku dolu anılarını anlatıyor. Kitapta kedi Almanları, fare Yahudileri, domuz Polonyalıları, kurbağalar Fransızları ve köpekler de Amerikalıları temsil ediyor. Tek istisna karısı bir Fransız olmasına rağmen, “kendini fare olarak çizdiysen beni de öyle çiz” demiş ve Art da bu isteği gerçekleştirmiştir. Seyrettiğim ve okuduğum birçok toplama kampı hikayesinden daha sarsıcı. 1992 yılında Pulitzer Ödülü kazanmıştır.

  Soykırımı anlatmaktan ziyade, o dönemdeki insanların yaşadıklarını sunuyor yazar bize, birebir kendi ailesinden. Ne mesaj vermek, ne Almanları kötülemek, ne de Yahudileri acındırmak amaçlanmış. Savaşın ve öldürmenin insanlar üzerindeki etkileri şok edici, okuduğum süre boyunca tüylerim diken diken oldu. Babanın da savaştan dolayı yaşadığı psikolojik etkileri de görebiliyoruz kitapta. Yerde bulduğu kabloları alıyor, geceleri bağırarak uyanıyor, diyabet hastalığı var ve gözünden zaman zaman kan geliyor, Art’a göre cimri olarak nitelendirilebilecekken aslında Hitler Almanyası’nın onun üzerinde bıraktığı etkiler bunlar. Çok acı.

   Vladek ve Anja (çizerin annesi) tüm akrabalarını kaybediyorlar, tek tük insanlar kalıyor geriye. İşte bundan dolayı da Anja, Auschwitz’den kurtulan nadir insanlardan olmasına rağmen intihar ediyor, Vladek’in psikolojisi de iyice alt üst olmuş oluyor. İnsanlar kuyulara atılıp canlı canlı yakılıyor, gaz odalarına gönderiliyorlar ve en altta çocuk ölüleri bulunuyor. İnternette okumuştum, kaynağım yok, doğruluğu da muallak ama belirtmeden geçmeyeyim: Gaz üstten alta yayıldığı için aileler çocuklarını korumak için onları aşağıda tutmuşlar. Sarsıcı, silkeleyici.

      Kitabı okumamız için ödünç verdiğinden dolayı Tümay Hoca’ya teşekkürlerimi sunuyorum, harika bir insan gerçekten.